Είναι γεγονός ότι το έπος του 1940 δεν θα υπήρχε, αν ο Μεταξάς δεν είχε
την εξουσία στην Ελλάδα από το 1936.Ο Ελληνικός Στρατός, μετά τη μικρασια-
τική καταστροφή, δεν υπήρχε. Η Στρα-τιά του Έβρου που συγκροτήθηκε ήταν
στην πραγματικότητα μια φενάκη. Παρ’όλα αυτά, όλες οι κυβερνήσεις, από το
1923 μέχρι το 1936, ελάχιστα έπραξαν για την πολεμική προπαρασκευή της
χώρας, με εξαίρεση το καθεστώς Πάγκαλου. Ο δικτάτορας Πάγκαλος ήταν
ο μόνος που πραγματοποίησε γενναίες αγορές πολεμικού υλικού. Με τον
τρόπο αυτό καλύφθηκαν κάποιες από τις ανάγκες του στρατεύματος, αλλά οι
ελλείψεις εξακολούθησαν να είναι σοβαρότατες.
Οι Έλληνες πολιτικοί άρχισαν να αφυπνίζονται το 1935, όταν άρχισε η
ιταλοαιθιοπική κρίση, που κατέληξε στην κατάληψη της φτωχής αφρικανι-
κής χώρας από τους Ιταλούς. Όσον αφορά τον εξοπλισμό του Ελληνικού Στρα-
τού, ο τότε αρχηγός του, αντιστράτηγος Αλέξανδρος Παπάγος, παρέλαβε κυριο-
λεκτικά το απόλυτο χάος. Αν και προβλεπόταν η....
επιστράτευση 14 μεραρχιών
πεζικού, 1 ιππικού και 4 ταξιαρχιών πεζικού, δεν υπήρχε υλικό επιστρατεύ-
σεως για περισσότερες από 6 μεραρχίες.Δεν υπήρχε υλικό στρατοπεδίας, κράνη,
κλινοσκεπάσματα, άρβυλα, στολές, και φυσικά δεν υπήρχαν αρκετά όπλα, σε
χρηστική κατάσταση και πυρομαχικά.Για παράδειγμα, από τα αποθέματα των
400.000 χειροβομβίδων, λιγότερες από 15.000 μπορούσαν να χρησιμοποιη-
θούν. Αν και έγιναν προμήθειες τυφεκίων, αυτομάτων όπλων και πυροβόλων,
δεν έγιναν παράλληλες προμήθειες παρελκόμενων και ανταλλακτικών των
όπλων αυτών. Επίσης, δεν καταβλήθηκε η παραμικρή προσπάθεια αξιοποίησης
του παλαιού οπλισμού. Η δε Αεροπορία διέθετε 5 μόλις καταδιωκτικά αερο-
σκάφη, τα οποία αγοράστηκαν από τη Γιουγκοσλαβία για την καταστολή του
βενιζελικού κινήματος του 1935! Αντιαεροπορικά πυροβόλα υπήρχαν μόλις
4! Αντιαρματικά πυροβόλα δεν υπήρχαν καθόλου. Δεν υπήρχαν σκοπευτι-
κά για τα πυροβόλα ούτε τροφοδοτικές μηχανές για τα πολυβόλα. Τα μισά από
τα υπάρχοντα -12.000- οπλοπολυβόλα ήταν άχρηστα. Χίλια τριακόσια από τα
συνολικά 2.300 πολυβόλα τύπου Σεντ Ετιέν ήταν άχρηστα. Τα δε 1.750 πολυ-
βόλα Χότσκις που αγοράστηκαν από τη Γαλλία το 1926, αγοράστηκαν χωρίς
σκοπευτικά και με ελάχιστα ανταλλακτικά. Από τα παλαιότερα πολυβόλα Σβάρτς
Λοτς και Μαξίμ, από τα συνολικά 400,μόνο τα 80 μπορούσαν να χρησιμοποι-
ηθούν. Όλμοι αγοράστηκαν, το 1930,μόνο 10 για ολόκληρο το Στρατό, με 25
βολές ανά σωλήνα.
Αμέσως μετά την ανάληψη της εξουσίας, ο Μεταξάς ανέλαβε προσωπι-
κά το υπουργείο Πολέμου και, μαζί με Παπάγο, άρχισαν τη μεγάλη προσπά-
θεια αποκατάστασης του αξιόμαχου του Ελληνικού Στρατού. Σε πρώτη φάση,
παραγγέλθηκαν στη Γερμανία αντιαεροπορικά και αντιαρματικά πυροβόλα, τα
οποία αποπληρώθηκαν, όχι με χρήμα που δεν υπήρχε- αλλά με αγροτικά προ-
ϊόντα. Από τη Γαλλία παραγγέλθηκαν οι περίφημοι όλμοι Stokes-Brand των 81
χιλ. ώστε κάθε σύνταγμα πεζικού και ιππικού να διαθέτει από 4 και κάθε ομάδα
αναγνώρισης Σώματος Στρατού, από 2.
Ο Παπάγος είχε ως στόχο τον εξοπλισμό κάθε τάγματος πεζικού με 4 όλμους. Οι
Γάλλοι όμως αρνήθηκαν να διαθέσουν επιπλέον σωλήνες. Όπως αρνήθηκαν να
διαθέσουν και 100 οπισθογεμείς όλμους που χρειαζόταν ο Στρατός για τον εξο-
πλισμό των οχυρών. Αντί αυτών, πρότειναν να μας διαθέσουν παλαιούς όλμους
του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, οι οποίοι είχαν μικρό βεληνεκές. Η πρότασή τους
απορρίφθηκε από το ΓΕΣ.
Κοσμογονία συντελέστηκε στον τομέα του εφοδιασμού και των πυρομαχι-
κών. Κατασκευάστηκαν χιλιάδες κράνη,ικανά να καλύψουν τις ανάγκες του συ-
νόλου του Στρατού εκστρατείας. Αγοράστηκαν κατευθυντήρες βολής πυροβο-
λικού, σκοπευτικά για τα αυτόματα όπλα και επισκευάστηκαν όλα τα πυροβόλα. Τα
παλαιότατα πυροβόλα των 64 χιλ. διατέθηκαν ανά δύο στα συντάγματα πεζικού
και αποτέλεσαν μια πολύ δυσάρεστη έκπληξη για τους Ιταλούς, καθώς επιτύγ-
χαναν βεληνεκές διπλάσιο των ιταλικών όλμων – τα ιταλικά συντάγματα πεζικού
δεν διέθεταν πυροβόλα συνοδείας πεζικού. Λόγω της έλλειψης αντιαρματικών
πυροβόλων και της απροθυμίας Βρετανών, Γάλλων και Γερμανών να μας πα-
ραχωρήσουν επιπλέον πυροβόλα, η ελληνική ηγεσία αποφάσισε τη μετατρο-
πή δεκάδων παλαιών πεδινών, κυρίως,πυροβόλων των 75 χιλ. σε αντιαρματικά
με την προσθήκη των καταλλήλων πυρομαχικών, τα οποία διασκευάστηκαν στην
Εφορία Υλικού Πολέμου. Επίσης, δεκάδες χιλιάδες παλαιές οβίδες πυροβολι-
κού, οι οποίες δεν μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν, μετατράπηκαν σε νάρκες
– ακόμα και οι οβίδες των 120 χιλ. των«αρχαίων» πυροβόλων Ντε Μπανζ του
1878 δεν πετάχτηκαν, αλλά 25.000 από αυτές μετατράπηκαν σε νάρκες!
Επίσης, ο Στρατός προμηθεύτηκεστολές –υπήρχαν μόνο 100.000 στις
αποθήκες– κλινοσκεπάσματα, σκηνές,εξαρτύσεις, υδροδοχεία, και γενικά υλι-
κό στρατοπεδίας. Ακόμα, έγινε προμήθεια χιλιάδων πτυοσκαπάνων, καθώς
στις αποθήκες υπήρχαν μόλις 10.000 από αυτά. Έγιναν επίσης προμήθειες
τηλεπικοινωνιακού υλικού, τηλεφώνων,ασυρμάτων, τηλεφωνικού καλωδίου,
ηλιογράφων και οπτικών τηλεγράφων,καθώς δεν υπήρχε τίποτα στις αποθή-
κες – είναι ζήτημα αν πριν το 1936 ο ΕΣδιέθετε περισσότερους από 10 ασυρμά-
τους σε κατάσταση λειτουργίας. Επίσης,όλα τα πυρομαχικά πυροβολικού επιθε-
ωρήθηκαν, και δημιουργήθηκαν αποθέματα. Συνολικά, το ελληνικό πυροβολι-
κό διέθετε την 28η Οκτωβρίου 1940 περισσότερες από 1.350.000 οβίδες κάθε
διαμετρήματος. Το αυτό συνέβη και μετα πυρομαχικά του πεζικού. Όσον αφο-
ρά τα υλικά αρμοδιότητας Μηχανικού, ο ΕΣ δεν διέθετε παρά ελάχιστο συρματό-
πλεγμα και μια ημικατεστραμμένη συλλογή γεφυροσκευής, λάφυρο των Βαλ-
κανικών Πολέμων. Άμεσα έγινε προμήθεια τριών νέων γεφυροσκευών, ενώ
επισκευάστηκε και η παλαιά. Επιπλέον,έγιναν προμήθειες κάθε είδους εργα-
λείων και υλικού οχύρωσης, που αποδείχτηκαν πολύτιμες, ιδίως στην πρώτη,
την αμυντική φάση του πολέμου. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι μεταξύ 1923 και
1935, οι αμυντικές δαπάνες ήταν ύψους τριών δισ. δραχμών, ενώ στο διάστημα
1936-40 διατέθηκαν περισσότερα από δεκαπέντε δισ. δραχμές.
Έτσι, την 28η Οκτωβρίου 1940, ο Ελληνικός Στρατός διέθετε περισσότερα
από 420.000 τυφέκια και αραβίδες –τα 300.000, σύγχρονα– περίπου 5.000 πο-
λυβόλα, 12.200 οπλοπολυβόλα, 12.000 πιστόλια και περίστροφα, 325 όλμους
των 81 χιλ., περισσότερα από 900 πυροβόλα κάθε διαμετρήματος, 188 αντι-
αεροπορικά πυροβόλα, 24 αντιαρματικά πυροβόλα. Επίσης παραγγέλθηκαν
-αλλά λόγω της έκρηξης του πολέμου δεν παραλήφθηκαν- 320 αντιαεροπο-
ρικά πυροβόλα, 36 αντιαρματικά πυροβόλα, 132 πεδινά και ορειβατικά πυρο-
βόλα, 1.762 αντιαρματικά τυφέκια Boys των 14 χιλ., 800 πολυβόλα και 1.300
οπλοπολυβόλα. Επίσης παραγγέλθηκαν 14 ελαφρά άρματα μάχης, τα οποία και
δεν παραλήφθηκαν ποτέ.
Η μεγάλη διαφορά όμως φάνηκε στην Αεροπορία. Αεροπορία στην Ελ-
λάδα, πριν το 1935, υπήρχε μόνο στα χαρτιά. Μέχρι και την εκδήλωση του
κινήματος του 1935, η Αεροπορία δεν διέθετε κανένα καταδιωκτικό, σε πτητι-
κή κατάσταση. Τα καλύτερα αεροσκάφη που διέθετε ήταν τα στρατιωτικής συ-
νεργασίας Breguet 19. Υπήρχαν ακόμα μερικά Potez 25 και διάφορα απαρχαι-
ωμένα εκπαιδευτικά Μοράν Σολνιέ και Avro, τα οποία μπορούσαν να πετάξουν.
Εκεί ρίχτηκε το βάρος, με τον Μεταξά να πραγματοποιεί την πρώτη αγορά του
αιώνα. Παραγγέλθηκαν 48 καταδιωκτικά – 12 Bloch 151 και 36 PZL 24. Από
αυτά παραλήφθηκαν όλα τα PZL 24,αλλά μόνο 9 Bloch 151. Παραγγέλθηκαν
36 βομβαρδιστικά – 24 Blenheim και 12 Potez 63. Αντί αυτών, όμως, παραδόθη-
καν 11 Potez 63, 12 Blenheim και 12 Fairy Battle, τα οποία παραχωρήθηκαν
από τους Βρετανούς αντί των σαφώς ανώτερων Blenheim. Επίσης, αγορά-
στηκαν σύγχρονα αεροσκάφη ναυτικής συνεργασίας Avro Anson και Do 22 και
σύγχρονα για την εποχή εκπαιδευτικά. Συνολικά, η μη υφιστάμενη προ
του 1935 Αεροπορία, βρέθηκε το 1940 να παρατάσσει περί τα 140 αεροσκάφη,
εκ των οποίων τα 100 νέας τεχνολογίας. Παραγγέλθηκαν ακόμα περισσότερα
σύγχρονα αεροσκάφη (αμερικανικά Ρ-35), τα οποία δυστυχώς δεν παραδόθη-
καν λόγω του πολέμου που άρχισε. Κατασκευάστηκε η γραμμή έργων μονίμου
οχυρωτικής στην Ανατολική Μακεδονία και Θράκη (Γραμμή Μεταξά), η οποία
είχε ως στόχο να καλύψει τη χώρα από βουλγαρική επίθεση. Η γραμμή αποτε-
λούνταν από 21 περίκλειστα οχυρά και δεκάδες άλλα έργα οχυρωτικής πεδί-
ου. Τα μεγάλα οχυρά άντεχαν σε βολές πυροβόλων των 220 χιλ. Παράλληλα
κατασκευάστηκαν εκατοντάδες σκυρόδετα πολυβολεία και περιπόλια (μικρά
ενεργητικά σκέπαστρα με πολυβόλα και αντιαρματικά πυροβόλα), τόσο στην
Γραμμή Μεταξά, όσο και στην Ανατολική Μακεδονία και στην Ήπειρο.
Τέλος, έγινε προσπάθεια ενίσχυσης και του Πολεμικού Ναυτικού. Το εξο-
πλιστικό πρόγραμμα που εκπονήθηκε προέβλεπε την ενίσχυση του στόλου
με τέσσερα νέα αντιτορπιλικά και έξι τορπιλακάτους. Από αυτά όμως μόνο
δύο αντιτορπιλικά πρόλαβαν να παραδοθούν, τα «Βασιλεύς Γεώργιος» και το
«Βασίλισσα Όλγα».
Χάρη στην προπαρασκευή αυτή,η Ελλάδα κατάφερε στον πόλεμο του
1940-41 να παρατάξει το μεγαλύτερο Στρατό στην Ιστορία της – πάνω από
450.000 άνδρες. Κάθε σύγκριση με το σήμερα, δυστυχώς μόνο θλίψη προκα-
λεί, για το μακροπρόθεσμο σχεδιασμό τού τότε και τη μακαριότητα λόγω αδια-
φορίας που κυριαρχεί σήμερα.
πηγη http://www.defencenet.gr/defence/media/%20metaxas.pdf
http://paspartoy.blogspot.com/2011/10/blog-post_28.html
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου